Διδάσκοντας σε ένα Διαπολιτισμικό Σχολείο Αντιλήψεις και πρακτικές εκπαιδευτικών
Η ψήφιση του νόμου 2413/1996 περί διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και η δημιουργία των Διαπολιτισμικών Σχολείων (Δ.Σ.) ήρθαν ως απάντηση στις νέες εκπαιδευτικές ανάγκες που δημιουργήθηκαν από τη δεκαετία του ’90 στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα με τη μαζική παρουσία παιδιών μεταναστών. Η απουσία όμως μια συγκροτημένης κεντρικής κατεύθυνσης, τα κενά και οι αντιφάσεις του θεσμικού πλαισίου των Δ.Σ έχουν ως αποτέλεσμα ασάφειες ως προς τον χαρακτήρα και τους στόχους των Δ.Σ. Ο τρόπος λειτουργίας των Δ.Σ. όπως και οι πρακτικές των διδασκόντων σε αυτά, διαφέρουν απόσχολείο σε σχολείο.
Η παρούσα έρευνα επιχείρησε να διερευνήσει τον χαρακτήρα των Δ.Σ. μέσα από τη ματιά και τις εμπειρίες των ίδιων των διδασκόντων. Διερευνά την αντίληψη των εκπαιδευτικών για τον ρόλο τους, τις επαγγελματικές ταυτότητες που συγκροτούν στο πλαίσιο των Δ.Σ., τους λόγους για τους οποίους επιλέγουν να εργαστούν σε Δ.Σ αλλά και τις πρακτικές που υιοθετούν. Πρόκειται για μια ποιοτική έρευνα που βασίζεται σε ημιδομημένες συνεντεύξεις με έντεκα (11) δασκάλους από δύο Δ.Σ. της Αθήνας οι οποίοι είχαν προηγούμενη εκπαιδευτική εμπειρία και σε τυπικά σχολεία.
Η έρευνα ανέδειξε τον ενισχυτικό ρόλο που διαδραματίζουν τα Δ.Σ. για την ένταξη προσφύγων και μεταναστών μαθητών στο ελληνικό εκπαιδευτικό πλαίσιο, λειτουργώντας ως ένα προενταξιακό ενδιάμεσο στάδιο προτού φοιτήσουν στα τυπικά σχολεία. Όπως προκύπτει πρόκειται για σχολεία που έχουν να χειριστούν όχι μόνο γλωσσικές- πολιτισμικές διαφορές, αλλά σοβαρά κοινωνικά προβλήματα και ανισότητες. Οι ρόλος των εκπαιδευτικών μένει επικεντρωμένος στην ψυχοσυναισθηματική υποστήριξη των μαθητών και στην παροχή ουσιαστικών γνώσεων τροποποιώντας το βασικό αναλυτικό πρόγραμμα και τη διδακτική ύλη η οποία προσαρμόζεται στις ατομικές ανάγκες των μαθητών. Η έρευνα υπογράμμισε τη ρευστότητα του μαθητικού πληθυσμού ως ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των Δ.Σ. όπως επίσης και τη μεγαλύτερη αυτονομία αυτών των σχολείων η οποία προκρίνει τις πρωτοβουλίες των εκπαιδευτικών. Οι τοποθετήσεις των εκπαιδευτικών φωτίζουν την πραγματικότητα των Δ.Σ., τις ανάγκες, τους λειτουργικούς περιορισμούς των συγκεκριμένων σχολείων και τη συμβολή τους στη προσωπική και επαγγελματική αλλαγή που επιφέρει η εμπειρία από τη διδασκαλία στα Δ.Σ. ενώ συνολικά αναδύεται μια γενικότερη αίσθηση εγκατάλειψης του πλαισίου.