Την άνοιξη του 2021 ψηφίστηκε από την ελληνική Βουλή ο Ν. 4800/2021 «αναφορικά με τις Μεταρρυθμίσεις σχετικά με τις σχέσεις γονέων και τέκνων και άλλα ζητήματα οικογενειακού δικαίου και λοιπές επείγουσες διατάξεις». Το σχετικό νομοσχέδιο που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση απασχόλησε ιδιαίτερα την κοινωνία και προκάλεσε έναν δημόσιο διάλογο έντονο και με ποικιλία στις εκφερόμενες απόψεις. Θέλοντας να ερευνήσουμε τις υπάρχουσες στην κοινωνία αντιλήψεις όσον αφορά στη γονεϊκότητα και ειδικότερα την έννοια/συνθήκη της ενδοοικογενειακής βίας και των υποκειμένων που εμπλέκονται σε συντροφικές και γονεϊκές κακοποιητικές σχέσεις, εστιάσαμε στο αρ. 14 του νομοσχεδίου που ρύθμιζε τις συνέπειες της κακής άσκησης της γονεϊκότητας. Με στόχο να αναδείξουμε τις αντίστοιχες γονεϊκές ταυτότητες, διερευνήσαμε τα ανηρτημένα σχόλια στη δημόσια διαβούλευση αναφορικά με το εν λόγω άρθρο.
Η βιβλιογραφία αντλήθηκε από επιμέρους επιστημονικούς Λόγους, όπως η νεωτερική δυτική φιλοσοφική παράδοση, η κριτική και η φεμινιστική θεωρία, μελέτες κατά κανόνα στον χώρο της κοινωνιολογίας και της (παιδο)ψυχιατρικής και τέλος το διεθνές και εθνικό δίκαιο. Αυτή η επιλογή εξυπηρετεί τους σκοπούς της μελέτης και τον στόχο να πραγματοποιηθεί μια ευρύτερη περιοδολόγηση και αποτύπωση του εξεταζόμενου φαινομένου των έμφυλων γονεϊκών ταυτοτήτων και της ενδοοικογενειακής βίας και μια εις βάθος διερεύνηση των θεμελιωτικών βάσεων των νοημάτων και ταυτοτήτων που κατασκευάζονται. Το ανωτέρω κρίθηκε απαραίτητο, καθώς το διερευνώμενο ζήτημα δεν μπορεί να παρατηρηθεί και να κατανοηθεί, κατά τη γνώμη μας, εκτός των ιστορικών, κοινωνικών και θεσμικών πλαισίων εντός των οποίων έχει παραχθεί. Τα κεντρικά ερευνητικά ερωτήματα που τίθενται στη μελέτη έχουν στόχο να αναδείξουν τις ταυτότητες των γονέων, τη σχεσιακότητα που αναπτύσσεται μεταξύ τους και τα νοήματα που αναδύονται στα σχόλια όσον αφορά στην κακή άσκηση της γονεϊκότητας. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε είναι η ποιοτική έρευνα με την συλλογή και ανάλυση τεκμηρίων/δεδομένων από δευτερογενή πηγή. Έχοντας επιλέξει την ερμηνευτική κατεύθυνση, η ανάλυση στηρίχθηκε στην θεωρία της κοινωνικής κατασκευής ταυτοτήτων.
Παρατηρήθηκε ότι οι ταυτότητες που κατασκευάζονται μπορούν να διακριθούν σε βασικές κατηγορίες με κριτήριο την κεντρική ταυτότητα που προτάσσεται σε κάθε σχόλιο. Αυτές οι κύριες κατηγορίες είναι οι 1) αποξενώτριες/ές γονείς, 2) οι ψευδόμενες/οι, 3) οι (α)κατάλληλες/οι γονείς, 4) οι γονείς – «θύματα» ψευδών καταγγελιών, 5) οι αυτεξούσιες/οι, οι προστάτιδες/ες, 6) οι κακοποιήτριες/ές γονείς, 7) οι αποξενωμένες/οι, 8) οι χειραγωγοί – εκδικητικές/οί, «κτητικές/οί» κ.λ.π. γονείς, 9) οι «ψυχικά ασθενείς» γονείς και 10) οι ηγεμονικές/οί γονείς και οι γονεϊκές ταυτότητες αντίστασης που κατασκευάζονται σχεσιακά ως προς αυτές/ούς. Επιπλέον, στην έρευνα αποτυπώνονται και ευρήματα που αφορούν τη ρητορική που κατασκευάστηκε στα σχόλια. Από αυτά ως βασικότερα κρίνονται η ανάπτυξη μιας διαλογικής σχέσης μεταξύ των σχολίων και η ταυτόχρονη κατασκευή συλλογικών ομάδων αντίστοιχων με τις εκφερόμενες θέσεις, με τη χρήση διακριτών κριτηρίων συμπερίληψης και αποκλεισμού. Τέλος, το «Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης» φαίνεται να αποκτά θέση νοηματικού πυρήνα και η στήριξη ή αποδόμησή του να ανάγεται σε κεντρικό επίδικο στο λόγο των υποκειμένων.