Παιδαγωγικοί κώδικες και σχολικές πρακτικές: η περίπτωση των αποκλεισμών στον λόγο των παιδιών
Με αφορμή τους τρόπους διαχείρισης θεμάτων αποκλεισμού στο σχολείο από την πλευρά των μαθητών καθώς και του βαθμού ταύτισης ή απόκλισης του λόγου τους με τον θεσμικό λόγο του σχολείου η ερευνητική αυτή εργασία επιχειρεί να ανιχνεύσει κοινωνικά χαρακτηριστικά στις πρακτικές που εφαρμόζουν τα παιδιά και να διερευνήσει κατά πόσο οι πρακτικές αυτές συνδέονται με τον παιδαγωγικό τύπο του κάθε σχολείου. Με βάση το θεωρητικό πλαίσιο του Μπερνστάιν σχετικά με τους παιδαγωγικούς κώδικες (κώδικας συλλογής και συγχωνευμένος κώδικας) και τους τύπους παιδαγωγικής (ορατή και αόρατη) επιχειρείται η ανάλυση του εμπειρικού υλικού το οποίο προέκυψε από την ερευνητική εργασία που παρουσιάζεται εδώ. Πρόκειται για μία ποιοτική έρευνα μικρής κλίμακας που έγινε σε ομάδες παιδιών δύο σχολείων με μεγάλη διαφορά μεταξύ τους ως προς τα κοινωνικά χαραρακτηριστικά των οικογενειών. Παράλληλα επιχειρείται με την παρατήρηση πραγματολογικών στοιχείων η κατηγοριοποίηση των δύο σχολείων σύμφωνα με την τυπολογία των κωδίκων. Η ανάλυση του εμπειρικού υλικού έδειξε ότι οι δύο ομάδες εφαρμόζουν διαφορετικές πρακτικές αποκλεισμού στις μεταξύ των παιδιών σχέσεις και προσεγγίζουν με διαφορετικούς τρόπους τον θεσμικό λόγο. Η εργασία κλείνει με τη συσχέτιση πρακτικών των παιδιών, κοινωνικών και ταξικών χαρακτηριστικών και του παιδαγωγικού τύπου του κάθε σχολείου.