Σχολική ιστορική γνώση, ιεραρχήσεις και μετασχηματισμοί. Κριτική ανάλυση ενός προγράμματος τοπικής ιστορίας και κινηματογραφικής δημιουργίας στο σχολείο.
Στόχος αυτής της εργασίας είναι να διερευνήσει ένα σχολικό πρόγραμμα τοπικής/προφορικής ιστορίας που οδήγησε στη δημιουργία ιστορικού ντοκιμαντέρ για τη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας. Συγκεκριμένα, εάν αυτό μετασχηματίζει ως εκπαιδευτική πρακτική την ισχύουσα σχέση ανάμεσα στη σχολική και την καθημερινή κοινοτική γνώση και εάν επηρεάζει την ταυτότητα των υποκειμένων που έλαβαν μέρος σε αυτό όπως και τη γνωστική λειτουργία του σχολείου. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε γυμνάσιο της Αθήνας από ομάδα 3 εκπαιδευτικών και 14 μαθητριών της Γ΄ γυμνασίου και η έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά το σχολικό έτος 2017-2018. Τα ερευνητικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν ήταν η ελεύθερη, ημιδομημένη, σε βάθος συνέντευξη σε ομάδες (group discussion) και η παρατήρηση των εργασιών της ομάδας στο σχολείο και στο πεδίο. Η ανάλυση έδειξε ότι το πρόγραμμα πρόσφερε στις μαθήτριες την απόδραση από την παραδοσιακή αφηγηματική διδασκαλία της ιστορίας και την προσέγγιση της ιστορικής γνώσης με άλλους τρόπους και μέσα, δηλαδή επισκέψεις στο πεδίο, συνεντεύξεις, αναζήτηση πληροφοριών και κινηματογραφική δημιουργία. Με τις επισκέψεις στο πεδίο οι μαθήτριες οδηγήθηκαν στην κατανόηση του γενικού και αφηρημένου της σχολικής ιστορίας μέσω του ορατού και απτού, συνέκριναν το ερευνώμενο πεδίο με το πεδίο της δικής τους καθημερινής ζωής και παρατήρησαν τις κοινωνικές ιεραρχήσεις και την ανθρωπογεωγραφία του χώρου. Οι συνεντεύξεις που έλαβαν αποτέλεσαν μία ακόμα πηγή ιστορικής γνώσης, αν και οι πληροφορίες προήλθαν από ένα συγκεκριμένο σώμα αστών πληροφορητών και δεν συμπεριλήφθηκε η οπτική ατόμων ή ομάδων που ανήκουν σε διαφορετικά κοινωνικά στρώματα. Στο πρόγραμμα διαπιστώνουμε εξασθένιση του συνόρου ανάμεσα στη σχολική ιστορική γνώση και τη γνώση που προσφέρουν η κοινή αίσθηση και η καθημερινή κοινοτική εμπειρία. Συμπερασματικά, το πρόγραμμα διαθέτει στοιχεία που το διαφοροποιούν από την κυρίαρχη πρακτική ως προς την προσέγγιση της γνώσης και ως προς την κοινωνικοποίηση των υποκειμένων που συμμετείχαν αλλά δεν επηρέασε το κεντρικό περιεχόμενο της σχολικής ιστορικής γνώσης.